Pode unha deficiente análise de impacto económico anular un regulamento?

Analizamos a sentenza do Tribunal Supremo 904/2023 de 3 xullo que parte do suposto de feito da impugnación do Real Decreto 1159/2021, do 28 de decembro, polo que se modifica o Real Decreto 907/2007, do 6 de xullo, polo que se aproba o Regulamento da Planificación Hidrolóxica. No expediente consta na Memoria de Análise de Impacto Normativo (MAIN) que a reforma non comporta impacto económico nin cargas financeiras e orzamentarias. Esta afirmación derivada da consideración pola Administración propoñente de que as novas competencias que se impoñen á Administración hidrolóxica podían ser asumidas cos medios materiais e persoais xa existentes. Non obstante os recorrentes sostiñan o contrario e impugnaba a norma sobre a base da nulidade do procedemento de elaboración pola incorrección do que se facía constar na dita memoria sobre o impacto económico e orzamentario.

A Sala do Tribunal Supremo non entende que o Real Decreto impugnado adoeza de vicios de nulidade de pleno dereito, a pesar da insuficiencia do impacto orzamentario que a norma comporta, respecto de o que indica que “á hora de examinar esa deficiente elaboración da análise de impacto económico e orzamentario é certo que a reforma afecta a determinados colectivos ou axentes coas novas medidas de protección da calidade das augas que se impoñen certamente que ‘axudará ao alcance dos seus obxectivos ambientais e socioeconómicos, e en consecuencia, inducirá un efecto económico favorable que haberá de rexistrarse tanto a curto como a medio prazo’, pero que incidirá nos devanditos colectivos e axentes na medida que deberán someterse ás novas medidas, sen que nada se avaliou nesa faceta desa mellora ambiental. E nese mesmo sentido e polas propias configuracións dos organismos de conca, ese aumento da potestades e actividade administrativa si comporta un claro impacto orzamentario, o cal debeu avaliarse na MAIN.

Aínda que o tribunal recoñece que na citada memoria se deberon ter en conta o incremento da actividade administrativa, e avaliar ‘as cargas administrativas que implica a proposta, cuantificarase o custo do seu cumprimento para a Administración e para os obrigados a soportalas con especial referencia ás pequenas e medianas empresas’. Nada de tales esixencias cabe apreciar nos termos xerais en que se elabora a MAIN nos mencionados apartados”.

As razóns principais para que non se considere nula a memoria é que na mesma se fai referencia á présa da reforma polo seu contido que se impoñía para que puidesen cumprirse as condicións comprometidas coa Comisión Europea «para o libramento do fondo europeo de recuperación no ámbito da compoñente … a través do Fondo de Restauración Ecolóxica e Resiliencia». En segundo lugar, porque a case totalidade da reforma que se contén no Real Decreto impugnado viña imposta por unha normativa de superior rango tanto interna como comunitaria.

Asemade, unha consolidada doutrina xurisprudencial, considera que a inclusión na Memoria Económica que acompaña a un proxecto de disposición administrativa de fórmulas estereotipadas sobre o nulo impacto económico ou orzamentario que provocaría a súa aplicación, só ten efectos invalidantes cando a parte recorrente acredite que aquela apreciación era incorrecta, de onde resultaría a nulidade da disposición se afirmando a memoria que o proxecto non ten incidencia sobre o gasto público o recorrente probase o contrario, sen que neste caso concreto se puidera ter afirmado iso pola pola natureza da reforma, a vinculación dunha normativa de superior rango e o desenvolvemento ulterior.